Rozważania do czytań mszalnych
Niedziela Palmowa, rok C
| Pierwsze czytanie: Iz 50,4-7 Drugie czytanie: Flp 2,6-11 Ewangelia: Łk 22,14-23,56 |
Ewangelia z Niedzieli Palmowej jest Łukaszową wersją tego, jak Jezus spędził ostatnie dni swojego ziemskiego życia. Rozdziały 22 i 23 opowiadają o tym, jak Jezus został aresztowany i osądzony, jak został niesprawiedliwie skazany, torturowany i stracony.
Zaznaczyć jednak należy, że w swojej Ewangelii Łukasz nie mówi tylko o tym, co się stało, ale uwypukla tematy, które były dla niego ważne w całej jego ewangelicznej narracji. Najbardziej wzruszające jest to, że Łukasz ukazuje troskę i współczucie Jezusa wobec wszystkich, których spotyka na swojej drodze cierpienia, począwszy od oficera, któremu Piotr odciął ucho, a skończywszy na modlitwie płynącej z Jezusowych ust z krzyża: „Ojcze wybacz im, bo nie wiedzą, co czynią”.
Męka i śmierć Jezusa w Ewangelii św. Łukasza stają się poruszającym objawieniem nieustającego miłosierdzia Boga. Ta historia, napisana ręką św. Łukasza głosi, że Jezus jest prawdziwie Mesjaszem i Królem Żydów, Synem Człowieczym i Synem Bożym.
Postawa Jezusa wobec śmierci
W Biblii jest opisanych kilka scen pożegnalnych. I wtedy te ważne osoby, takie jak Jakub, Mojżesz, Jozue, Salomon, Samuel, Matatiasz, Tobiasz i św. Paweł, przed śmiercią pozostawiają ważne przesłanie swoim bliskim. Łukasz wykorzystuje tę tradycję w sposób, który jest dla niego wyjątkowy, łącząc mowę pożegnalną z posiłkiem pożegnalnym (Łk 22, 14-38). W tej mowie Jezus zapowiada swoją śmierć i zachęca swoich przyjaciół, aby żyli służąc sobie nawzajem i nie walczyli o honorowe stanowiska.
Mowa pożegnalna wpleciona w kontekst pożegnalnego posiłku, staje się fundamentem Sakramentu Najświętszej Eucharystii, nadając jej w ten sposób szczególne znaczenie, które czyni ją testamentem Pana Jezusa. Jest to całkowity dar Jezusa dla Jego uczniów na wszystkie czasy.
Jeżeli przyjrzymy się całej Ewangelii według św. Łukasza to zauważymy, że posiłki, w których uczestniczy Jezus, odgrywają ważną rolę w głoszeniu Dobrej Nowiny o Zbawieniu pokazując, że osoby, które często w nich uczestniczą, chociaż są wykluczone przez społeczeństwo, to nie są zapomniane przez Boga. Tak samo i ostatni posiłek z uczniami jest wielkim znakiem tego, że w Jezusie Bóg kocha wszystkich ludzi. Opis Ostatniej Wieczerzy ukazuje, jak Bóg powierzył ludziom najważniejszy wyraz swojej miłości, którą jest Eucharystia.
Poprzez historię męki Pańskiej Łukasz pokazuje swoim czytelnikom, jak naśladować Jezusa w chwilach cierpienia. Ewangelista pokazuje to, czego Jezus zawsze nauczał słowami i czynami i jak teraz, w ostatnich godzinach wypełnionych skrajnym cierpieniem, pozostaje wierny Swojej nauce. Cała Pasja staje się jednym wielkim aktem miłości do wszystkich ludzi. Cierpienie fizyczne odczłowiecza i deformuje osobę. Ale nigdy nie może zniszczyć wolności człowieka, która tkwi w głębi serca ludzkiego, tak samo jak zdolność do kochania innych i czynienia dobra.
Fot. archiwum Instytutu Katechetycznego LUMKO, RPA
Obraz Żydów w świetle Pasji Jezusa
Łukasz jest bardzo ostrożny, aby nie sprawiać wrażenia, że naród żydowski jest odpowiedzialny za śmierć Jezusa. Są oni ukazywani jako bierni gapie (Łk 23,35) lub ludzie, którzy są manipulowani przez innych (Łk 22,18). Jest im nawet przykro z powodu tego, co dzieje się z Jezusem (Łk 23, 48).
Grupa ludzi, którą Łukasz obarcza odpowiedzialnością za spiskowanie w celu zabicia Jezusa, to przywódcy religijni. Ewangelista wyraźnie wymienia arcykapłana, sobór Sanhedrynu, uczonych w Prawie, starszych ludu (Łk 22,2,66; 23,4,13,35), a także niektórych polityków, takich jak Piłat i Herod. Motywy działania tych grup ludzi mogły być różne - od prób zachowania tradycyjnych struktur do osobistych interesów i zysków płynących z zachowania tradycji tak jak oni ją rozumieli. Oni nie zauważyli, że w Jezusie i przez Jezusa Bóg czyni coś, czego nigdy wcześniej nikt nie czynił.
Obraz uczniów w świetle Pasji Jezusa
W tej Ewangelii widzimy, że uczniom do ostatniej chwili trudno jest zrozumieć, kim naprawdę jest Jezus. W przeddzień Jego śmierci wciąż walczą o zaszczytne miejsca (Łk 22,24-30) i są smutni z powodu tego, co stanie się z Jezusem (Łk 22,45). Kiedy interweniują, myślą, że muszą użyć przemocy, aby bronić Jezusa (Łk 23, 49-51). W przeciwieństwie jednak do uczniów z Ewangelii św. Marka, nie uciekają, ale mogą zostać zaliczeni do tych, którzy poszli za Nim z kobietami z Galilei (por. Łk 23, 49 i 8, 1-2).
Uczniowie idący za Jezusem, a jeszcze bardziej za Szymonem z Cyreny, który pomaga Jezusowi nieść krzyż, pokazują czytelnikom, gdzie jest ich miejsce w trudnych chwilach. Mają być z Jezusem i odnajdywać Go w Jego braciach i siostrach, którzy cierpią.
Inne postacie przedstawione w narracji Pasji wg Łukasza
Inne postacie, które św. Łukasz wprowadza do swojej narracji zachęcają czytelnika do wyznania Jezusa jako Pana i Zbawiciela, nawet jeśli takie wyznanie nie jest popularne w naszym otoczeniu. I tak złodziej (Dobry Łotr) broni Jezusa przed zniewagami ze strony współprzestępcy. Setnik twierdzi, że Jezus jest niewinny, wbrew temu, co myślą pozostali żołnierze, którzy dokonali ukrzyżowania. W końcu Józef z Arymatei sprzeciwia się zabiciu Jezusa i wychodzi, aby go pochować.
Tak jak Jezus obiecał udział w swoim Królestwie złoczyńcy na krzyżu, tak też dzieli się z nami zasługami Swojej śmierci, jeżeli tylko staniemy obok Niego w chwilach wyzwania.
I powiadam wam: Kto się przyzna do Mnie wobec ludzi, przyzna się i Syn Człowieczy do niego wobec aniołów Bożych (por. Łk 12, 8).
Józef Mazur SVD